Inbouwspots zijn verkrijgbaar in diverse varianten, qua lichtbron, uitvoering en opties. Lastig indien je niet weet waar je moet beginnen. Het lezen van dit artikel kan helpen inzicht te verkrijgen in de wereld van LED verlichting en zodoende een betere keuze te maken voor je aanschaf.
Table of Contents
Welke lichtbron kies je voor je inbouwspots?
LED inbouwspots
Voor LED kiezen ligt vooral voor de hand indien je energiezuinig licht wilt. De LED-techniek (Light Emitting Diode) valt in energieklasse A, A+ of A++, afhankelijk van de uitvoering en is daarmee vele malen energiezuiniger dan de gloeilampentechniek uit energieklasse F of G. Voor slechts een fractie van de verbruikte hoeveelheid energie heb je met LED inbouwspotjes een goede keuze met kwalitatieve en praktische mogelijkheden. Vroeger was er alleen ‘koud’ wit licht te verkrijgen, maar nu in alle varianten waar ook voor jou mogelijkheden bij zitten.
Halogeen inbouwspots
Naast LED-verlichting zijn er nog wel degelijk halogeen uitvoeringen verkrijgbaar van inbouwspots, echter gezien de energieklasse E of F zijn deze alleen in bijzondere gevallen aan te raden. Met name in situaties waarbij je niet beschikt over een dimmer die geschikt is voor LED-varianten kun je een halogeenspot vervangen door eenzelfde nieuwe halogeenspot. Halogeenspots zijn normaal in alle gevallen dimbaar!
Welke varianten zijn er beschikbaar voor LED inbouwspots?
Lampvoet GU10
Inbouwspots kunnen andere bevestiging hebben in de fitting, maar veruit de meest gangbare lampvoet is de GU10. Het is een bajonetsluiting, door de lamp een kwartslag in te draaien, klik je hem als het ware vast. Bij GU10 staan de pennen om 10 mm hartafstand van elkaar. Precies zoals op de afbeelding is te zien. Er zijn ook GZ10 lampvoeten beschikbaar, maar die passen door de scherpe kant NIET in GU10-fittingen! Omgekeerd past een GU10 lampvoet wel in een GZ10-fitting. Onthoud dat de U van GU10 voor ‘Universeel’ staat en daarom altijd geschikt is.
Steekfittingen voor inbouwspots
Anders dan de bajonet-klik fittingen zijn er de steekverbindingen verkrijgbaar. Twee metalen pennetjes steken in de fitting om zo het elektrisch contact te maken. In deze afbeelding hierboven is de MR16 steekverbinding afgebeeld. Het mag duidelijk zijn dat wanneer je een inbouwspotje wisselt goed kijkt welke verbinding je nodig hebt.
Bovenstaande spot is met MR16 lampvoet.
Spanning 12 Volt of 220 / 230 Volt
Bij het wisselen van een inbouwspotje let je op de spanning. Deze staat aangegeven in Volt. Aan het uiterlijk van een een inbouwspot kun je dit niet gemakkelijk zien, maar op het stempel is altijd te vinden of het om een een Lage Volt (12 Volt) of Hoge Volt (230 Volt) gaat. Het mag duidelijk zijn dat deze niet uitwisselbaar zijn!
Omdat de cups vaak van glas zijn en het stempel erop heel klein is, is deze informatie vaak moeilijk te lezen: pak gerust een loep of maak een afbeelding met je smartphone en vergroot de foto.
Indien je leest ‘VAC’ dan betekent dat gewoon wisselspanning. Volt Alternating Current. Dit om aan te geven dat er inderdaad ook gelijkspanning mogelijk is en deze wordt weergegeven door ‘VDC’ als in Volt Direct Current. De spanning van de stekkerdoos in je huis is normaal gesproken 230 VAC.
Transformator
Voor 12 Volt heb je een transformator (ofwel adapter) nodig. Deze transformators zijn vaak langwerpig uitgevoerd, zodat ze precies door het gat van een inbouwspotje kunnen; voor het geval dat ze uitgewisseld dienen te worden bij storing of uitval.
Cupdiameter
Bovenstaande cup heeft een diameter van 35 mm (3,5 cm) en is dus een kleine cup. Het meest gangbaar is een cup van 50 mm diameter en dat is dus het gangbare type.
Kleurtemperatuur
Kleurtemperatuur is geen makkelijk begrip. Stel je voor een zwart object dat heel heet gemaakt is en dan vanzelf gaat ‘gloeien’. Die temperatuur in Kelvin geeft een indruk van hoe zo’n zwart vlak er uit ziet voor jou en dat noemen we dan de kleurtemperatuur. Onder de 2700 Kelvin spreken we van ‘extra warm wit’, soms ook wel ‘flame’. Tussen 2700 en 3000K spreken we van ‘warm wit’. Tussen 3000 en 4000K noemen we ‘neutraal wit’ en meer dan 4000 K is ‘koel wit’. Vergelijkbaar met de traditionele gloeilamp is warm wit.
Dimbaar of niet?
Inbouwspots zijn verkrijgbaar als dimbare uitvoering of niet-dimbare uitvoering. Niet-dimbare uitvoering zijn in de regel goedkoper. Let er op dat je over een dimmer ofwel dimschakelaar beschikt speciaal voor LED-lampen. Dat is niet nodig voor halogeen-lichtbronnen, maar wel speciaal voor LED’s in verband met het lage vermogen. Deze speciale LED-geschikte dimmers kunnen ook kleine ‘Wattages’ regelen.
Inbouwhoogte
Let op de inbouwhoogte die beschikbaar is achter je systeemplafond of inbouwruimte. Diverse uitvoeringen van LED inbouwspots hebben verschillende inbouwhoogte. Het zou jammer zijn indien je een LED inbouwspot vervangt door een exemplaar dat hoger is in lengte en daardoor net niet blijkt te passen in de inbouwruimte.
Variaties in afwerking
Geheel naar smaak zijn armaturen voor inbouwspots verkrijgbaar in kunststof / plastic, metaal zoals aluminium of koperkleur. Maar ook wit of andere afwerkingen in kleur van de metalen ring van het armatuur. Zilverkleurig bijvoorbeeld. Maar ook mat of glans. Er zijn ovale, ronde en zelfs vierkante armaturen voor inbouwspots. Alles geheel naar eigen wens en smaak.
Bestel je inbouwspots
Nu je alles weet over LED inbouwspots: bestel je ze!
Gooi je defecte, uitgewisselde inbouwspots niet bij het restafval, maar lever ze in bij inzamelpunten in bij de milieustraat of vaak mogelijk bij je supermarkt.